Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια νόσος που εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες με κύριο χαρακτηριστικό τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σάκχαρο) στο αίμα. Προσβάλλει διάφορα όργανα, μεταξύ των οποίων και τον οφθαλμό.

Οι οφθαλμικές επιπλοκές του διαβήτη περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων συχνές μεταβολές στη διάθλαση, πρώιμη εμφάνιση καταρράκτη, παραλύσεις οφθαλμοκινητικών μυών λόγω νευροπάθειας και τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (diabetic retinopathy) είναι μικροαγγειοπάθεια του αμφιβληστροειδούς, που οφείλεται στο σακχαρώδη διαβήτη. Εμφανίζεται κατά μέσο όρο στο 40% των διαβητικών ασθενών και είναι συχνότερη στο διαβήτη τύπου 1 σε σχέση με το διαβήτη τύπου 2.

Διακρίνουμε τα παρακάτω στάδια της νόσου:

• Μη παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (αμφ/πάθεια υποστρώματος): Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα προκαλούν βλάβες στα τοιχώματα των αγγείων και διαταράσσουν τη διαπερατότητά τους, οδηγώντας σε έξοδο υγρών από τα αγγεία. Αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση μικροανευρυσμάτων, εξιδρωμάτων, αιμορραγιών και οιδήματος του αμφιβληστροειδούς. Όταν γίνεται διαρροή προς την περιοχή της ωχράς κηλίδας (το πιο κεντρικό σημείο του αμφιβληστροειδούς) τότε έχουμε το διαβητικό οίδημα ωχράς.
• Παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια: Εξαιτίας της φτωχής κυκλοφορίας του αίματος στον αμφιβληστροειδή, δημιουργούνται ζώνες χαμηλής αιμάτωσης (ισχαιμκές ζώνες). Ο οφθαλμός αντιδρώντας σε μια τέτοια κατάσταση δημιουργεί νεοαγγεία, δηλαδή παθολογικά αγγεία τα οποία λόγω κακής κατασκευής έχουν πιο αδύναμα τοιχώματα και είναι δυνατόν να σπάσουν και να αιμορραγήσουν.
• Προχωρημένη διαβητική οφθαλμική νόσος: Είναι το τελικό στάδιο της παραγωγικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Περιλαμβάνει εμμένουσες αιμορραγίες υαλοειδούς, ουλοποίηση του αμφιβληστροειδούς, ελκτική αποκόλληση, νεοαγγειακό γλαύκωμα και τελικά απώλεια της όρασης. Περίπου οι μισοί από τους ασθενείς που πάσχουν από παραγωγική αμφιβληστροειδοπάθεια που δεν θεραπεύτηκε οδηγούνται σε τύφλωση μέσα σε δύο με τρία χρόνια.

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μια πολύ ύπουλη νόσος. Μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές βλάβες χωρίς να επηρεάσει αρχικά την όραση. Στα αρχικά στάδια μπορεί να υπάρχουν ήπια συμπτώματα όπως διακυμάνσεις της όρασης ή σκιές στο οπτικό πεδίο. Αν εμφανιστεί οίδημα της ωχράς κηλίδας έχουμε κατακόρυφη πτώση της οπτικής οξύτητας, ενώ σε προχωρημένη νόσο έχουμε πλήρη αμαύρωση.

Αντιμετώπιση:

Πρώτη μέριμνα του διαβητικού ασθενούς πρέπει να είναι ο έλεγχος των επιπέδων γλυκόζης αίματος. Αυτό γίνεται με τη βοήθεια του διαβητολόγου και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.

Πρέπει επίσης να γίνεται έλεγχος της αρτηριακής πίεσης, των λιπιδίων του αίματος (χοληστερίνη, τριγλυκερίδια) και διακοπή του καπνίσματος.
Όσον αφορά τους οφθαλμούς, οι ασθενείς με διαβήτη πρέπει να εξετάζονται από οφθαλμίατρο τουλάχιστον μια φορά το χρόνο. Ενώ αν διαπιστωθούν βλάβες μη παραγωγικής ΔΑ συνιστώνται συχνότεροι έλεγχοι (κάθε 3-6 μήνες) ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου.

Σε περίπτωση εμφάνισης διαβητικού οιδήματος ωχράς κηλίδας απαιτείται θεραπεία με ειδικές ενδοϋαλοειδικές ενέσεις. Φάρμακα που χορηγούνται απευθείας μέσα στο βολβό του οφθαλμού. Αν εντοπιστούν νεοαγγεία (παραγωγική ΔΑ) συστήνεται φωτοπηξία με laser. Ενώ σε προχωρημένη νόσο (εμμένουσα ενδοϋαλοειδική αιμορραγία, ελκτική αποκόλληση) χρειάζεται χειρουργική επέμβαση (υαλοειδεκτομή).