Αμβλυωπία

Η αμβλυωπία (amblyopia) ή «τεμπέλικο μάτι» αποτελεί τη συχνότερη αιτία μειωμένης όρασης στα παιδιά. Πρόκειται για μια διαταραχή στην ωρίμανση των οπτικών κέντρων του εγκεφάλου, τα οποία, όταν δεν λαμβάνουν από τα μάτια σωστά μηνύματα για να τα μετατρέψουν σε ευκρινείς εικόνες, σταματούν να ωριμάζουν. Συνήθως εμφανίζεται ετερόπλευρα και σπάνια αμφοτερόπλευρα.

Η ωρίμανση των οπτικών κέντρων (οπτικοί φλοιοί) αποτελεί μια προοδευτική διαδικασία που διαρκεί τα πρώτα 8-9 χρόνια της ζωής. Εάν τη περίοδο αυτή εμφανιστεί κάποιο οφθαλμολογικό πρόβλημα, η ωρίμανση των οπτικών κέντρων διακόπτεται και το παιδί μένει με θολή όραση, ακόμη και αν αργότερα φορέσει γυαλιά.

Ανάλογα με την αιτία, η αμβλυωπία διακρίνεται σε:

• Στραβισμική αμβλυωπία:  Είναι ετερόπλευρη, εμφανίζεται στο μάτι που στραβίζει.
• Ανισομετρωπική αμβλυωπία: Παρατηρείται σε ανισομετρωπία (σημαντική διαφορά διάθλασης στους 2 οφθαλμούς), όταν το μάτι με τη μικρότερη διάθλαστική διαταραχή βλέπει καλύτερα από το άλλο σε όλες τις αποστάσεις.
• Αμετρωπική αμβλυωπία: Είναι αμφοτερόπλευρη και εμφανίζεται σε υψηλές αμετρωπίες (συνήθως υπερμετρωπία ή αστιγματισμό, σπανιότερα μυωπία).
• Εξ’ ανοψίας αμβλυωπία: Μπορεί να είναι ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη και προκαλείται από οποιαδήποτε αιτία παρεμποδίζει το σχηματισμό εικόνας στον αμφιβληστροειδή κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής (συγγενής καταρράκτης, βλεφαρόπτωση, θόλωση κερατοειδούς κ.ά.)

Η αμβλυωπία αντιμετωπίζεται με:

• Χορήγηση γυαλιών
• Θεραπεία κάλυψης του υγιούς ματιού, προκειμένου να «εξασκηθεί» το «τεμπέλικο» (η διάρκεια και ο χρόνος κάλυψης ποικίλει κατά περίπτωση).

Όσο γρηγορότερα ξεκινήσει η θεραπεία, τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα. Για το λόγο αυτό οι προληπτικοί οφθαλμολογικοί έλεγχοι είναι επιβεβλημένοι στη προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία. Σημαντικό ρόλο στην επιτυχή αντιμετώπιση της πάθησης παίζουν επίσης η συνέπεια των γονιών, και κυρίως η πειθαρχία του ίδιου του παιδιού.

Αξίζει να σημειωθεί πως η πλήρης αποκατάσταση της όρασης δεν είναι πάντα εφικτή.